7 Tips voor mantelzorgers om overbelasting te voorkomen (+ een bonustip!)

Mantelzorgers vormen een onmisbare groep mensen in onze samenleving. Behalve onmisbaar is de groep ook groot: één op de drie volwassen Nederlanders is mantelzorger. Dat betekent dat Nederland in totaal ruim vier miljoen mensen telt die onbetaalde zorg verlenen aan mensen met fysieke, verstandelijke of psychische beperkingen. In het geval van dementerenden zijn het vaak de kinderen en/of partners die de mantelzorg verlenen. Mensen verlenen mantelzorg omdat ze dat graag doen of vanzelfsprekend vinden. Maar, een probleem dat altijd op de loer ligt is overbelasting.

Van alle mantelzorgers voelt één op de tien zich zwaar overbelast, dat zijn dus maar liefst ruim 400.000 mensen! Daarom zetten we hier een paar tips op een rij die mantelzorgers kunnen helpen om overbelasting te voorkomen. Dit blog heeft vooral betrekking op mantelzorgers die niet samenwonen met de zorgontvanger. Voor mantelzorgers die samenwonen met degene van wie zij mantelzorger zijn, volgt een apart blog. De tips:

1. Blijf zelf leuke dingen doen
Mantelzorg verlenen geeft voldoening, maar kost ook veel energie. Het is iets dat je naast de zorg voor je zelf of je gezin of je werk doet. Daarom is het belangrijk om je eigen energieniveau op peil te houden. Neem bewust de tijd voor uitjes of om thuis te ontspannen. Uiteindelijk komt dat de mantelzorg ten goede.

2. Onderhoud je sociale netwerk
Iedereen heeft behoefte aan een sociaal netwerk met vrienden, kennissen en familieleden. We ontlenen plezier, gezelligheid en energie aan ons netwerk. Soms kunnen we er stoom in afblazen. Maar ons netwerk is ook van groot belang om ons leven van alledag te bespreken en zin en betekenis te verlenen aan wat we meemaken. Dus, zodra je merkt dat je te vaak een afspraak met een vriendin of vriend afzegt vanwege je mantelzorgtaken, trek dan even aan de bel bij jezelf.

3. Maak concrete doelen
Wie mantelzorg verleent wil zijn of haar naaste ondersteunen, eventueel lijden helpen te verlichten of er bijvoorbeeld voor zorgen dat diegene langer zelfstandig thuis kan blijven wonen. Dat is het grotere streven. Om dit streven voor jezelf behapbaar en overzichtelijk te maken, is het goed om je mantelzorg te vertalen in concrete acties en doelen. Een keer in de week boodschappen doen, eens in de twee weken de administratie doornemen, elke zaterdag een kopje koffie in de stad drinken, meegaan naar het ziekenhuis… Welke acties je ook onderneemt, baken ze af en maak ze zo concreet mogelijk.

4. Hou het realistisch en bewaak je grenzen
Door het overzichtelijk op een rijtje zetten van je mantelzorgtaken, kun je ook beter bepalen (eventueel in samenspraak met je partner of je gezin) of ze haalbaar zijn en passen binnen je eigen leven. Natuurlijk kan het voorkomen dat je een keer wat meer moet doen of vaker moet komen. Maar voorkom dat je sluipenderwijs steeds meer gaat doen.

5. Wees je bewust van het gevaar van overbelasting
Het ligt zo voor de hand, maar misschien is dat wel een van de redenen dat overbelasting nogal eens wordt onderschat of vergeten. Een andere reden is dat we het hier over een sluipend proces hebben. Je merkt pas dat je overbelast bent, als de overbelasting al veel te lang aan de gang is. Langere tijd op een bevredigende wijze mantelzorg verlenen, begint dan ook met erkennen van overbelasting als risico. Vervolgens kun je voorzorgsmaatregelen nemen om dit te voorkomen. Alle overige tips hangen hier mee samen.

6. Durf hulp te vragen
Vele handen maken licht werk. Probeer daarom ook anderen in te schakelen en pas de eventueel door anderen te vervullen aan aan hun mogelijkheden. Mensen zijn meestal eerder bereid om kleine, afgebakende taken op zich te nemen dan grote klussen en verantwoordelijkheden. Of het nu gaat om familieleden, vrienden, kennissen of buren. Hulp bieden in de vorm van kleine klusjes geeft veel voldoening vooral als je ook laat merken dat je hier dankbaar voor bent.

7. Heb vertrouwen in de kunde van anderen
Om (oudere) mensen met een grote zorgbehoefte een zo prettig en zelfstandig mogelijk leven te laten leiden, zijn vele verschillende handen nodig. Mantelzorgers en professionele zorgverleners werken daarbij vaak samen, ieder op hun eigen terrein. Om dit netwerk van zorg goed te laten functioneren is wederzijds vertrouwen onontbeerlijk. Vertrouw daarom op de expertise en kunde van de ander, of het nu een mede-mantelzorgen of een professional is. Daar is de zorgontvanger het meest bij gebaat.

Bonustip: Hou een schriftje bij voor je mantelzorgtaken
Om je overzicht te houden over je mantelzorgtaken, is het bijhouden ervan in een schriftje heel handig. Het maakt het overzichtelijk, je kunt terugkijken, plannen en te dienlijstjes maken. Probeer het eens, je zult merken dat het afvinken van taken op een lijstje op zichzelf al veel voldoening geeft!

Scroll naar boven